Baszta Firlejów w Dąbrowicy w Tomaszowice

🕗 godziny otwarcia

komentarze 4

• pl

  Mateusz Szpak

  :: 10 kwiecień 2018 18:23:46

• pl

  Wojtek Juścinski

  :: 16 grudzień 2017 09:59:27

  Bardzo miłe spokojne miejsce do wypoczynku

• 

  Emi Bukowska

  :: 12 grudzień 2017 21:29:44

• 

  Waldemar S

  :: 01 lipiec 2017 22:38:19

  Najlepsze lata dla rozwoju Dąbrowicy, to okres, gdy była ona własnością Firlejów. Pierwsza rezydencja tej rodziny powstała w Dąbrowicy prawdopodobnie w 1 ćwierci XV wieku. Pobudowany wtedy zamek istniał do połowy XVI w., gdy ok. 1553 r. rozpoczęła się jego gruntowna przebudowa, ukończona ok. 1565 r. Dokonali jej Piotr Firlej i jego syn Mikołaj. Szesnastowieczny zamek po przebudowie był murowany, dwukondygnacyjny, dwutraktowy z basztą w narożniku południowo-zachodnim, pochodzącą z końca XVI wieku. Następna rozbudowa, tym razem na rezydencję o charakterze pałacu, miała miejsce w latach 1610-1630. Pałac ten został wzniesiony na planie odwróconej litery "L". Był murowany z cegły i kamienia, dwukondygnacyjny. Zachodnie skrzydło posiadało na narożach trzy wieloboczne wieże, natomiast elewację wschodnią stanowiła dwukondygnacyjna galeria arkadowa, zwieńczona attyką. W roku 1694 pałac uległ spaleniu a na początku XVIII w. został splądrowany przez wojska szwedzkie i od tego czasu zaczął popadać w ruinę (w 1775 r. nie posiadał dachu). Nigdy nie został odbudowany. W II ćwierci XIX wieku rozebrano jedną z wież, drugą w końcu tego stulecia. W latach 1956-1957 miała miejsce konserwacja zachowanej wieży południowo-wschodniej i rekonstrukcja jednej z arkad galerii. Przetaczające się kolejno wojny i grabieże doprowadziły do tego, że przed 1775 rokiem budowla stała się ruiną, w niczym nie przypominającą pałacu z czasów jego wielkiej świetności, zaś sama linia Firlejów z Dąbrowicy wygasła wraz ze śmiercią ostatniej przedstawicielki rodu, Marianny Sapieżyny, córki Józefa Firleja. Losy pałacu po wygaśnięciu dąbrowickiej linii Firlejów Ruiny pałacu przechodziły w kolejnych stuleciach z rąk do rąk, stając się własnością takich rodów jak: Liniewscy, Januszewscy, Poniatowscy czy Linegenauowie, którzy najprawdopodobniej zabezpieczyli dwie wciąż jeszcze istniejące baszty oraz fragment pałacu, na pozostałej części wybudowali natomiast nowy dwór. Zmieniające właścicieli dobra przeszły w okresie międzywojnia w ręce oo. jezuitów, zaś w czasie II wojny światowej stały się miejscem przetrzymywania więźniów na terenie obozu SS, który powstał po konfiskacie dóbr jezuickich. Po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1952–1953 na terenie ruin zamku przeprowadzono prace inwentaryzacyjne, wzbogacone o badania terenowe. Prowadzone one były przez Polskie Pracownie Konserwacji Zabytków. W czasie badań udało się odkopać i zinwentaryzować fragment pd.-zach. sześciobocznej baszty. Dzisiaj, jeśli spróbujemy szukać śladów dawnej rezydencji Firlejów w Dąbrowicy, odnajdziemy jedynie basztę pd.-wsch. i niewielki fragment arkad, które zostały zrekonstruowane w latach 1956–1957, staraniami urzędu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Na początku lat 90. XX wieku wybudowano obok niszczejącej baszty nowoczesny, nieprzystający stylistycznie do reliktów pałacu Dom Spotkania Caritas Archidiecezji Lubelskiej.